OVER SPINOZA
Theatercafé Spinoza is het theatercafé van Theater de Roode Bioscoop. Wij serveren niet alleen lekker biologisch en lokaal eten en drinken en ondersteunen daarmee het theater, maar ook inhoudelijk werken we samen. U kunt bij ons aan de bar kaartjes voor voorstellingen kopen eventueel gecombineerd met een theaterdiner.
Lokale biertjes, biologische gerechten en wereldvoorstellingen!
DE NAAM SPINOZA
Het nieuwe Theatercafé van de Roode Bioscoop is vernoemd naar de de beroemdste en invloedrijkste filosoof van ons land: Baruch Spinoza (1632 -1677).
Waarom?
De enige link met mogelijk cafébezoek en voedsel die we konden vinden is dat Baruch Spinoza graag een biertje dronk en een pijpje rookte en dat hij door sommigen meneer Spinazie genoemd werd.*
We weten ook niet of hij in zijn korte leven ooit naar een theatervoorstelling of een concert is geweest. Hij heeft er in ieder geval weinig woorden aan vuilgemaakt. We weten wel dat hij een pleitbezorger was van de fantasie.
een geboren Amsterdammer
De Roode Bioscoop is net als Spinoza een geboren Amsterdammer en ooit ontstaan uit tegendraadsheid. De naam is ontstaan als tegenhanger van die “andere” bioscopen: de Witte (katholieke) Bioscopen. Hoewel het filmtheater niet lang bestaan heeft koesteren we het oorspronkelijke gedachtengoed tot op de dag van vandaag, en niet alleen in naam. De eerste bezetters in de jaren ’70, de gebroeders Flint, waren het toonbeeld van tegendraadsheid. De huidige programmering legt originele dwarsverbanden tussen muziek, literatuur, theater en filosofie en houdt moedig stand tegen de trend van de grootschaligheid in.
“durf te denken! “ [Spinoza]
We voelen ons natuurlijk vooral verwant met Spinoza omdat hij een onafhankelijke dwarsdenker was. Vanwege zijn pleidooi voor tolerantie en vrijheid. Vanwege zijn eis aan de mens zich te emanciperen tot een redelijk wezen zonder vooroordelen. Dat pleidooi maakte hem internationaal bemind en bekend. Net als bij Baruch Spinoza staan onafhankelijkheid en tolerantie hoog in het vaandel van de Roode Bioscoop. Theatercafé Spinoza zal net zo tolerant en gastvrij zijn. Een plek waar werkelijk iedereen welkom is en zich thuis kan voelen.
durf groot te denken
In Boedapest is ook een Theatercafé met de naam Spinoza gevestigd. Het ligt midden in de Joodse buurt. We liepen er begin dit jaar naar binnen omdat het ons door de Lonely Planet aanbevolen werd. Een barpianist van minstens negentig jaar reageerde met zijn muziekkeuze op de internationale gasten die binnenkwamen. Het personeel was zo overweldigend vriendelijk en gastvrij dat ik de toekomst van ons eigen (toen nog naamloze) Theatercafé in Amsterdam voor me zag. En op dat moment wist ik nog niet eens dat er zich achter het restaurant een theater bevond!
Dat hoorde ik pas toen de barpianist, die in de jaren ’50 en ’60 overal in Europa had gespeeld, ons een rondleiding gaf. Hij toonde ons een kleine zaal, die eigenlijk nog het meeste weg had van onze eigen zaal aan het Haarlemmerplein. Wat zou het mooi zijn als toeristen in Amsterdam door een reisgids naar Theatercafé Spinoza en de Roode Bioscoop zouden worden gestuurd. Wat zou het mooi zijn als er met gelijkgestemde theaters samengewerkt zou kunnen worden. Wat zou het mooi zijn als iedereen zich in Spinoza-Amsterdam net zo welkom zou voelen als hier!
Inmiddels zijn de eerste contacten gelegd en is zelfs de directeur van Spinoza-Budapest al naar Amsterdam afgereisd. Ik vroeg hem natuurlijk hoe hij op de naam Spinoza gekomen was. Zijn antwoord vat het allemaal samen:
“Ten eerste, omdat Spinoza een onafhankelijk denker is en die hebben we nodig in dit land. Ten tweede omdat de naam door iedereen in de wereld makkelijk uit te spreken is.”
*)In het Nederlands bestaat de uitdrukking ‘ga zo door, mijn zoon, en gij zult spinazie eten’. Volgens uitleggers heeft deze uitdrukking wel degelijk met Spinoza te maken: hij werd door de kinderen van zijn Amsterdamse vriend Frans van den Enden plagend ‘meneer Spinazie’ genoemd. ‘Ga zo door, mijn zoon, en gij zult spinazie eten’ is volgens Van Dale dus een aanmoediging die is verbasterd en eigenlijk betekent: Ga zo door en je zult Spinoza heten, je zult even knap worden als hij.
"1